Door Beulah | 10 mei 2019
In de jaren ‘60 creëerden twee zussen een nieuw genre strips: fumetti neri. Deze 'zwarte strips' waren ruige, wellustige verhalen uit de criminele onderwereld, waarin innovatieve tekentechnieken gebruikt werden en die enorm populair werden bij volwassen lezers. De fumetti neri werden zelfs zo populair dat de conservatieve Italiaanse pers een campagne lanceerde waarin werd opgeroepen ze te verbieden.
De geboorte van de fumetti neri
Diabolik was een serie ruige zwart-wit strips, gemaakt door de zussen Angela en Luciana Giussani in 1962. Volgens de volkslegende deed Angela Giussani een informeel onderzoek naar forensen op het treinstation Milano Cadorna en kwam ze tot twee realisaties: veel volwassenen gaven de voorkeur aan het lezen van mysterieromans en kleine, gemakkelijk draagbare boeken. Stripuitgevers in het naoorlogse Italië hadden de neiging zich te richten op jongere lezers, waardoor er een gat in de markt bleef.
Geïnspireerd door Victoriaanse liefdesromans, Italiaanse horrorfilms, goedkope romans en iconische Hollywood-films zoals the Maltese Falcon; de Diabolik-serie bracht de lezer een archetypische antiheld. Diabolik, zoals ook het personage heette, was een meesterdief en oplichter die, geholpen door zijn flirterige minnaar Eva Kant, maar al te graag afpersend, plunderend en zelfs moordend door het fictieve stadje Clerville trok.
Angela en Luciana Giussani
Er is enige discussie over hoe actief de Giussani-zusters werkelijk waren in het ontstaan en de distributie van Diabolik. Hoewel de Giussani-zussen hun eigen uitgeverij oprichtten om Diabolik te publiceren en het stripverhaal tot ver in de jaren tachtig bleven schrijven, gelooft stripspecialist Luca Mencaroni dat de rol van Angela's echtgenoot over het hoofd is gezien:
"Gino Sansoni [de echtgenoot] was een briljant zakenman: aan het einde van de jaren vijftig specialiseerde hij zich in publicaties voor volwassenen... de Giussani-zussen creëerden Diabolik, maar het is duidelijk dat ze geen redactionele ervaring hadden, terwijl Sansoni destijds al een sterke rol had. Natuurlijk, de Giussani-zusters werden twee goede bestuursters, zeer goed zorgend voor de auteurs die hun strips maakten, maar in het begin komen alle kunstenaars uit het team van Sansoni.”
Van de Diabolik-serie verschenen uiteindelijk meer dan 800 delen, het werd de bestverkopende Europese stripserie aller tijden, met meer dan 150 miljoen verkochte exemplaren en het was het begin van een berucht subgenre: fumetti neri.
De verspreiding van fumetti neri
Fumetti neri of 'zwarte strips' speelden in op de fascinatie van het Italiaanse publiek voor misdaad en het gebrek aan strips gericht op volwassen lezers. Het kleine formaat en het beperkte palet van de Diabolik-serie maakten massaproductie een eenvoudige, goedkope optie. Andere uitgevers en makers werden al snel geïnspireerd om het succes van de Giussani-zusters te volgen en er verschenen strips met titulaire personages die een 'k' in hun naam hadden.
De erelijst van fumetti neri-kunstenaars bestaat o.a. uit Roberto Raviola (ook bekend als Magnus), Milo Manara, Vittorio Corte, Eros Cara (ook bekend als Kara), Giancarlo Tenenti, Umberto Sammarini, Floriano Bozzi, Romano Mangiarano (ook bekend als Felmang) en Camillo Zuffi. Bekende covers werden gemaakt door Luigi Corteggi, Emilio Uberti, Franco Picchioni, Carlo Jacono en Alessandro Biffignandi.
"Magnus was de grafische maker van onvergetelijke personages als Kriminal en Satanik", legt Luca uit. "En hij beïnvloedde kunstenaars als Giovanni Romanini, Ilario Ranucci, Luigi Corteggi, Roberto Corbella, Paolo Morisi. Andere belangrijke studio's in Rome werkten voor die stripboeken: nieuwe kunstenaars als Romano Mangiarano, Angelo Todaro, Vittorio Corte, Franco Verola, Sergio Pascolini, Fausto Oneta.”
Met zo'n getalenteerde groep kunstenaars en een publiek van volwassen lezers - die niet konden wachten op de volgende aflevering van Diabolik, Kriminal, Satanik en Sadik - is het niet verrassend dat de fumetti neri zo populair zijn geworden. "Voor de eerste keer waren de publicaties voorbehouden aan een volwassen publiek en niet aan tieners. De inhoud werd beschouwd als niet-traditioneel en verboden, en daarom appelleerden ze aan de verlangens van lezers!”
Uitgaven van Diabolik
De campagne om fumetti neri te censureren
Wat misschien verrassend is voor hedendaagse lezers, is dat de conservatieve Italiaanse pers al snel aanstoot nam aan de wellustige onderwerpen, en begon te roepen om een boycot. Luca vertelt ons meer; "Seks en moraal waren heel anders dan die van vandaag: zwarte strips werden beschuldigd van het aanzetten tot geweld, maar in werkelijkheid onthulden ze stedelijke gebeurtenissen.” Natuurlijk werkte de oproep tot censuur alleen maar averechts en werd het publiek nog geïnteresseerder.
"De impact van de klachten [en het oproepen tot censuur] was om de lezers nog meer te intrigeren en te stimuleren. Helaas werden sommige uitgevers vervolgd en sommigen van hen gaven dit soort publicaties op.” Andere publicaties omarmden de beruchte reputatie van de fumetti neri en begonnen met het produceren van 'vietati ai minori' (verboden voor minderjarigen). Deze strips werden steeds meer seksueel getint. "De zwarte strip werd de erotische strip in de vroege jaren zeventig. De natuurlijke voortzetting was om nog meer te laten zien wat verboden was. En dit werd een internationaal succes.”
____________________
Geïnteresseerd in het uitbreiden van je Italiaanse stripselectie? Neem een kijkje in onze reguliere Italiaanse strip en stripkunst veilingen.
____________________
Ontdek meer Italiaanse strips | strips | originele tekeningen
Deze artikelen vind je misschien ook interessant:
In gesprek met een kunstenaar: David Bircham en Marvel's Black Panther
De 5 oudste stripboeken ter wereld
In gesprek met een kunstenaar: Jupai geeft koffie superkrachten