Door Beulah | 1 augustus 2019
Het eerste optreden van Spider-Man in Amazing Fantasy nummer 15 kostte de lezer slechts 12 cent. Tegenwoordig behoort datzelfde stripboek tot de meest gewilde comics ter wereld en in 2011 wisselde het op een veiling voor 1.1 miljoen dollar van eigenaar. In een poging de snelle opkomst van de vriendelijke superheld Spider-Man te begrijpen en in een context te plaatsen, hebben we gesproken met stripexperts Tim Plumbe en Patrick Vranken.
Het echte verhaal van de oorsprong van Spider-Man
De serie Amazing Fantasy was een bundel van comics geschreven door Stan Lee, met tekeningen van Steve Ditko, Jack Kirby, Don Heck en Paul Reinman. Zo‘n indrukwekkende opsomming van namen was al voldoende om Amazing Fantasy een vaste plek te geven in de geschiedenis van de comics, maar het laatste deel zorgde voor onsterfelijkheid. Op 10 augustus 1962 liet Amazing Fantasy #15 zijn lezers kennismaken met een nieuw soort superheld. Peter Parker: een tiener die werd gebeten door een radioactieve spin en daarna moest omgaan met zijn hormonen, de middelbare school en zijn nieuw ontwikkelde spinnenzintuigen.
“Spider-Man was een unieke superheld”, legt Tim Plumbe uit. “Jonge kinderen en tieners werden vaak afgeschilderd als de zwakkere knecht voor de belangrijkste held. Nooit eerder hadden we een held gezien die een gewone jongen was, bezig met gewone tienerdingen met de dagelijkse strubbelingen. Het lezende publiek kon zich dus op veel manieren met hem identificeren. Ik denk dat deze aantrekkingskracht er nu nog steeds is voor veel fans. Je kunt vele sociale aspecten bedenken waarmee tieners worden geconfronteerd (pesten, zich aanpassen, liefde, geld, rouw) en Spider-Man heeft ze allemaal behandeld.”
De introductie van Spider-Man zou niet genoeg zijn om Amazing Fantasy te redden en - ondanks een bericht van de redactie waarin werd beloofd dat Spider-Man “elke maand in Amazing zou verschijnen” - werd de serie stopgezet. Natuurlijk zit Spidey nooit lang stil en was hij slechts zeven maanden later terug metThe Amazing Spider-Man. Er was duidelijk een behoefte aan verhalen over tienersuperhelden, maar om te begrijpen waarom Spider-Man zich ontwikkelde van de laatste ademtocht van een geannuleerde serie tot een comics-serie die vele miljoenen opleverde, moeten we teruggaan in de tijd.
Tekeningen van Amazing Fantasy #15, momenteel in de veiling bij Catawiki
Opkomst van de tiener
De hedendaagse definitie van “tieners” werd overgenomen toen men naoorlogse adolescenten in de VS en het Verenigd Koninkrijk als een afzonderlijke, opstandige soort begon te zien. Films zoals Blackboard Jungle en Rebel Without A Cause zette tieners neer als wilde en vaak gevaarlijke individuen. Dit lijkt op de beschuldigingen die tien jaar later richting Spider-Man werden geuit. Pas eind jaren vijftig en zestig werd tiener zijn geaccepteerd als een levensfase, in plaats van een maatschappelijk probleem. Deze verandering in houding viel begrijpelijkerwijs samen met de opkomst van de tienersuperheld.
Stripboeken-expert Patrick Vranken: “Onder leiding van schrijver-redacteur Stan Lee en tekenaars (of co-plotters) zoals Jack Kirby en Steve Ditko, begon Marvel tegen het einde van de jaren vijftig zijn eigen positie te veroveren.” The Fantastic Four waren de eerste “realistische” superhelden. Ze maakten ruzie met elkaar, maakten zich zorgen over het betalen van de rekeningen, ze waren soms onzeker, en tegelijkertijd veranderden ze voor altijd de stripindustrie.
Patrick: “De Fantastic Four debuteerde in november 1961 en ze waren gewone mensen, hoewel ze een topwetenschapper en een testpiloot in hun midden hadden. Ze kregen per ongeluk superkrachten en dit maakte hun leven niet eenvoudiger. Dit zorgde juist voor een gecompliceerder leven. Er was één tiener in het team: Johnny Storm. In de Fantastic Four serie was zijn strijd om zijn driftige aard en superkrachten te beheersen een van de belangrijkste verhaallijnen.”
Peter Parker wordt gebeten door een radioactieve spin
Vandaag de dag
Spider-Man werd populair in een tijd waarin tieners langzaam werden erkend als een sociale en economische kracht. Maar wat gebeurde er vervolgens? Johnny Storm was het voorbeeld van een tiener die onderdeel was van een groep superhelden en Spider-Man liet zien dat een tiener ook de hoofdrolspeler kan zijn; de volgende logische stap was om een hele bende tienersuperhelden te creëren. “In 1963 zag X-Men het levenslicht: een groep van tienermutanten,” vertelt Patrick ons. “Tieners met het X-gen hadden allerlei superkrachten - van telekinese tot manipulatie van het weer - en gingen naar professor Xavier's School voor Begaafde Jongeren.”
De serie werd een van de grootste hits van Marvel, en een onderscheidende stijl verbond al deze tiener-superhelden. Patrick: “De tekeningen waren dynamisch (Steve Ditko, Don Heck en Jack Kirby werkten allemaal aan de serie) en Lee's slimme, pakkende schrijfstijl bleek een hit bij jongvolwassen lezers. En, net als hun lezers, hadden de meeste nieuwe superhelden problemen met autoriteit.”
Tegenwoordig zijn deX-Men en Spider-Man series kaskrakers in Hollywood. Meerdere spin-offs en alternatieve Spider-Man universa vullen de schappen van drukke stripboekenwinkels. Catawiki organiseert 15 stripboekveilingen per week en de originele tekeningen stijgen enorm in waarde. Spider-Man liet de wereld zien dat tienersuperhelden net zo aantrekkelijk en commercieel levensvatbaar kunnen zijn als hun volwassen tegenhangers.
____________________
Een zeldzame, eerste editie van Amazing Fantasy nummer 15 wordt nu geveild op Catawiki! Wil jij je verzameling uitbreiden? Neem een kijkje in onze reguliere US comics en originele striptekeningen veilingen.
____________________
Ontdek meer Comics | Spider-Man | US comics en originele striptekeningen
Deze artikelen vind je misschien ook interessant:
Waarom de conservatieve pers in Italië de fumetti neri-strips censureerde
De slimme marketing van Willy Vandersteen
In gesprek met een kunstenaar: David Bircham en Marvel's Black Panther