Door Tom | 17 december 2020
Radio heeft een integrale rol gespeeld in de wereldgeschiedenis, zowel op politiek als persoonlijk niveau. De krakerige audio van de radiotransmissie was altijd de voorbode van iets spannends - belangrijk nieuws of vertrouwde gezelligheid. Het begin van het digitale tijdperk en de opkomst van tv en video dreigden de radio te verdringen in het moderne medialandschap. Maar dat gebeurde niet. Radio hield stand en er diende zich zelfs een nieuwe golf audiogebruikers, audiofielen en radioverzamelaars aan. Vooral tijdens de pandemie in 2020. Ariel Cabello, expert in hi-fi en audioapparatuur, legt uit waarom niets het haalt bij radio.
Langer dan een eeuw geleden slaagde Marconi in de eerste transatlantische radiotransmissie. Wat betekende dat voor de wereld?
Zelfs na de ontdekking van radiotechniek, was transatlantische transmissie een van de grootste prestaties in de communicatie, zo niet de grootste. We weten niet hoe het zonder gelopen zou zijn, maar ik vermoed dat als Marconi het niet gedaan had, iemand anders het wel gedaan zou hebben. Hierdoor opende zich een heel nieuwe wereld van vragen en mogelijkheden en veranderde onze manier van communiceren. Kunnen spreken met iemand aan de andere kan van de wereld is iets waar we aan gewend zijn geraakt. Maar toen radio werd uitgevonden, betekende dit een revolutie in het leven van mensen.
Radio is in sommige landen weer in opkomst - hoe komt dat?
Ik denk dat geen enkele communicatiemiddel de eenvoud, directheid en intimiteit van radio benadert. Televisie was een grote uitdager, maar wist radio nooit te vervangen in termen van sociale communicatie.
De explosie aan podcasts herinnert ons eraan dat we niet veel nodig hebben om van een uitzending te genieten; goede inhoud, goede muziek en technologische basiskennis zijn meer dan genoeg. Als je vaker naar podcasts luistert, merk je dat het een vertrouwd gevoel geeft, zoals een radioprogramma.
Hoe laat radio zich vergelijken met podcasts - zijn het concurrenten of vullen ze elkaar aan?
Dat is een lastige vraag. Qua luistergedrag is er concurrentie tussen radio en podcasts. Maar sinds de zogenoemde ether voor beide hetzelfde is, en de ruimte voor creativiteit en inhoudelijke kwaliteit zo open is, denk ik dat de concurrentie in het voordeel van de luisteraar is.
Heeft de pandemie invloed gehad op radioluisteraars?
Ik denk dat iedereen die te maken heeft gehad met eenzaamheid en isolatie tijdens de lockdown, wat gezelschap en troost heeft kunnen ervaren in radio. Het kan bijna een vervanging zijn voor goed gezelschap en een beetje plezier.
Waarin onderscheidt het geluid van radio zich van andere audio?
Er hangt een mysterieuze halo rond radiogeluid. Ik weet niet of iemand anders dat al beschreven heeft, maar ik denk dat dit veel te maken heeft met het gevoel van afwezigheid. Radio is een mix van gesproken woord en muziek, en daarmee uniek achtergrondgezelschap.
Natuurlijk bestaan er grote kwaliteitsverschillen in uitzendingen (radiostations) en ontvangers (miniradio's, keukenradio's, buizenradio's, hifi-tuners, enhancers, etc). Het kan zo slecht klinken als AM onder een brug, of vol en warm via een topversterker en geweldige speakers, maar in alle gevallen blijft die mysterieuze sfeer van gezelschap en geluid bestaan.
Waarom is het belangrijk dat radio blijft bestaan als communicatiemedium?
Radio als communicatiemiddel is zo eenvoudig en betrouwbaar als maar kan. Sterker nog, het is een simpel object dat door iedereen te bedienen is, onder bijna alle omstandigheden. Je kunt dus zeggen dat radio, als apparaat en medium, verbindt en staat voor gelijkheid.
Het einde van de oorlog werd aangekondigd op de radio en we hoorden de uitzending War of the Worlds via de radio. We hoorden Queen live in het Wembley Stadion in 1986. Radio was er vanaf het begin en groeide met ons mee. Het medium hield zichzelf altijd in leven.
Tot slot, wat waardeer je het meest aan radio?
Het ontwerp spreekt me aan, als ik een radio puur als object bekijk. Als het gaat om functionaliteit, is het de warme en esthetische lo-fi sound, vooral bij buizenradio's en specifiek die in art-decostijl. Als luisteraar is het het gezelschap en het idee dat je niet weet wie er aan de andere kant zit. Als radiopresentator maak je ook een geweldige ervaring door. Je bereidt het programma voor, de muziek, de publiciteit, de interviews, het geluid, de techniek en samen gaat dat de lucht in.
We kunnen blijven doorpraten over gezelschap, of over technologische innovaties, geschiedenis en verhalen. Maar feit is dat radio het, tot nu toe, wint van video.
____________________
Neem een kijkje bij onze radioveilingen of word verkoper op Catawiki.
Ontdek meer hifi en radio | muziek
Zolderverhalen: Kim Meyers en haar levenslange liefde voor radio‘s